ÇOCUKLARINIZIN ARKADAŞLIK PROBLEMLERİ
Çocukların arkadaşlık ilişkileri kimi zaman iniş kimi zaman ise çıkış gösterebilir. Doyum ve güven duygusunu çocuklar arkadaşlarıyla olan ilişkilerinden çıkarmakta burada yaşanan sıkıntılar zaman zaman daha büyük problemlere yol açmaktadır. Pek çok çocuk için ise bu devamlı bir problemdir. Bazı çocuklar arkadaşı tarafından reddedilir. Bazıları ise onlar tarafından görmezden gelinir. Hatta popüler çocuklar bile pek çok arkadaşları olmasına rağmen yalnız ve mutsuz hissedebilirler.
Arkadaşlık İlişkileri Neden Önemlidir?
Arkadaşlarıyla yakın veya tatmin edici bir ilişki kuramayan çocuklara hem anne babaların hem de öğretmenlerin dikkat etmesi gerekir. Çünkü bu çocuklar sonraki hayatları için çok önemli olan sosyal becerileri çocukken öğrenme şanslarını kaçırmış olacaklar. Bu becerilerin en önemlileri sosyal bir ilişki başlatmak ve devam ettirmek için gerekli olan ve de sosyal çatışmaları çözmesine yardımcı olacak iletişim, uzlaşma ve yerine göre davranma becerileridir. Arkadaş ilişkilerinde sıkıntı yaşayan çocuklar sosyal özgüvenin gelişmesinde de sıkıntılar yaşarlar.
Bu tür çocuklar kişisel başarılarını gerçekleştirmek konusunda kendilerine çok az güvenirler ve bu güven çok çabuk kırılabilir. Bu da gelecekteki iş ve sosyal yaşamını ciddi şekilde etkiler.
Arkadaş ilişkileri iyi olmayan çocuklar izole olmanın acısını çekerler. Okul onlar için mutsuz edici bir ortamdır. Bu sebepten okula devam etmeyen, okuldan kaçan veya okulu bırakan çocuklar da olabilmektedir. Ya da ait olma duygularını gerçekleştirmek isterken suça meyilli ya da uyuşturucu kullanan çocuklarla arkadaşlık kurarak daha büyük zararlar görebilirler.
Bu tür çocuklar kişisel başarılarını gerçekleştirmek konusunda kendilerine çok az güvenirler ve bu güven çok çabuk kırılabilir. Bu da gelecekteki iş ve sosyal yaşamını ciddi şekilde etkiler.
Arkadaş ilişkileri iyi olmayan çocuklar izole olmanın acısını çekerler. Okul onlar için mutsuz edici bir ortamdır. Bu sebepten okula devam etmeyen, okuldan kaçan veya okulu bırakan çocuklar da olabilmektedir. Ya da ait olma duygularını gerçekleştirmek isterken suça meyilli ya da uyuşturucu kullanan çocuklarla arkadaşlık kurarak daha büyük zararlar görebilirler.
Arkadaşlık Problemlerine Yol Açan Faktörler Nelerdir?
Anne babalar çocuklarının arkadaşlarıyla problem yaşadığını fark ettiğinde problemlerin nedenlerine odaklanmalıdırlar. Son araştırmalara göre arkadaş problemlerine aşağıdaki faktörler yol açmaktadır.
Sosyal Davranışlar: Bazı çocuklar agresif veya zarar verici davranışlar içinde olabilirler bu tür çocuklar arkadaşları tarafından reddedilirler. Arkadaş ilişkilerinden kendini geri çeken çocuklar kabul görme veya arkadaşlık kurma konusunda kendi becerilerini de sınırlarlar. Her tür sosyal davranışın yapısı değişik sebeplere dayanır. Bu sebepler etkili etkileşim stratejilerini bilmemeleri veya içinde bulundukları duygu durumunun etkileri olabilir.
Sosyal Davranışlar: Bazı çocuklar agresif veya zarar verici davranışlar içinde olabilirler bu tür çocuklar arkadaşları tarafından reddedilirler. Arkadaş ilişkilerinden kendini geri çeken çocuklar kabul görme veya arkadaşlık kurma konusunda kendi becerilerini de sınırlarlar. Her tür sosyal davranışın yapısı değişik sebeplere dayanır. Bu sebepler etkili etkileşim stratejilerini bilmemeleri veya içinde bulundukları duygu durumunun etkileri olabilir.
Arkadaş ilişkileri konusunda gergin ve endişeli bir çocuk doğru şekilde davranamayabilir. Akademik problemler de çocuğun sosyal davranışlarını etkiler. Sınıfta yapılan aktivitelere dahil olamayan çocuk sınıfı devamlı böler bu da arkadaşlarının rahatsız olmasına yol açar.
Faklılıklar: Benzerlikler sosyal kabulü güçlendirir. Tersinde de arkadaşlarından farklı olarak algılanan çocuklar sosyal ret ile karşılaşırlar. Çocuk farklı bir etnik yapıdan geliyorsa, fiziksel olarak bir engeli varsa, sınıfa yeni gelen bir öğrenciyse bu gibi bir durumla karşılaşabilir.
Aile Problemleri: Aile problemleri çocukların arkadaşlarıyla ilişkilerini etkileyen önemli bir faktördür. Örneğin boşanan ailelerin çocukları okulda öfkeli davranabilir. Bu da çocuğun arkadaşları tarafından reddedilmesine yol açabilir. Örneğin alkol problemi olan bir anne babası olan çocuk arkadaşlarını eve davet edemez, yakın arkadaşlıklar kurmak istemez.
Adının Çıkması: Çocuk arkadaş problemlerine yol açan şartların üstesinden gelmeye çalışsa bile daha önce kendisine yapıştırılan olumsuz etiketleri silmesi kolay olmayacaktır.
Çocuklar Arkadaşlık Problemlerinin Üstesinden Nasıl Gelebilirler?
Ciddi arkadaşlık problemleri yaşayan çocuklara anne babalarının yardım etmesi gerekir. Çocuğun ihtiyacı ne yöndeyse ona yönelik yapılan yardım en başarılı yardım olacaktır.
Sosyal Beceri Eğitimi: Sosyal redde yol açan davranışlar içinde olan bir çocuğun yeni beceriler edinmesi gerekir, bu beceriler kişilerarası ilişkileri güçlendirmeyi amaçlayan becerilerdir. Bunlar arkadaşlarıyla karşılıklı güven ilişkisi kurmasına yardım edecek beceriler olmalıdır.
Sosyal Beceri Eğitimi: Sosyal redde yol açan davranışlar içinde olan bir çocuğun yeni beceriler edinmesi gerekir, bu beceriler kişilerarası ilişkileri güçlendirmeyi amaçlayan becerilerdir. Bunlar arkadaşlarıyla karşılıklı güven ilişkisi kurmasına yardım edecek beceriler olmalıdır.
Bağlantılı Sorunların Çözülmesi: Arkadaşlık problemleri akademik problemlerle aynı anda gerçekleşirse öncelikle akademik problelerin çözülmesi gerekebilir. Aynı şekilde ailevi problemler yaşayan çocuklara okulun destek vermesi çocuğun arkadaşlık ilişkilerinin bu durumdan olumsuz yönde etkilemesini azaltacaktır.
Kokutucu Olmayan Sosyal Deneyimler: Büyük grupların içinde yer almak özgüveni eksik olan çocuklar için çok korkutucu olabilir. Çekingen çocukların öncelikle küçük grupların içine alınması gerekir. Aileler sınıf arkadaşlarını eve davet edebilirler. Veya bu tür çocukların müzik ya da sanatla ilgilenmesi sağlanabilir. Bu sayede yaşıtlarıyla doğal bir ortamda ilişkiye girer. Tüm bu yaklaşımlar çekingen çocukların özgüvenlerini güçlendirir ve yeni arkadaşlıklar kurmalarına yardım eder.
İşbirliği Gerektiren Sınıf Projeleri: Arkadaşları tarafından farklı görünen bir çocuğun arkadaşlarıyla ilişki kurabilmesi veya kötü ününü temizleyebilmesi için sınıf içinde işbirliği gerektiren projelerin yapılması faydalı olacaktır. Bu yapıda öğretmen küçük gruplara belirli görevler verir. Grup üyeleri birlikte çalışarak bu görevleri yerine getirmeye çalışır. Normalde kaçınacağı halde bu proje sayesinde arkadaşlarıyla iletişime geçer ve ortak alanlar bulurlar.
Aileler İçin Birkaç Uyarı
· Çocuklarınızın arkadaşlarıyla yaşadıkları problemleri açıkça sizlerle paylaşması için fırsatlar yaratın. Onların özel sosyal ihtiyaçlarına saygı gösterin. Bazı çocuklar az arkadaşla mutlu olurken bazı popüler çocuklar yüksek beklentilerinden dolayı sosyal alanda kendilerini bir türlü başarılı göremezler.
· Çocuğun üzerinde baskı yaratmadan sosyal seçenekler yaratın. Çocuğunuz tüm zamanlarda herkes tarafından sevilmek zorunda olduğunu hissetmemeli
Arkadaşlık ilişkileri çocuğun hem şimdiki hem de gelecekteki yaşantısı için önemlidir. Arkadaşlık ilişkilerinde sorun yaşayan çocuklara yardım edilebilir. Bu yardım çocuğun ihtiyacına uygun olduğunda daha başarılı olacaktır.
